Menopozal Dönemde Kadın Jinekoloğa Başvurduğunda Ne İstemeli, Beklentisi Ne olmalıdır? Hangi Testler Yapılmalıdır?
Rutin muayene sırasında yapılması gerekenler
İlk kez jinekoloğa başvuran menopozdaki kadın ile detaylı bir biçimde konuşulur. Özellikle ailesinde var olan hastalıklar ve geçmişte karşılaştığı hastalıklar sorgulanır. Ailesinde meme kanseri olup olmadığı, damar tıkanıklığı geçirip geçirmediği, steroid hormonları kullanıp kullanmadığı, habis bir hastalığı bulunup bulunmadığı mutlaka hastaya sorulmalıdır. Hastanın egzersiz yapıp yapmadığı, nasıl beslendiği mutlaka sorgulanmalıdır. Menopozla beraber beslenme rejimi çok önem kazanır.
Birinci derece akrabasında meme kanseri olan kadınlar (annesi, ablası v.s.) zaten kendi kendine yapması gereken meme muayenesi dışında mutlaka 35 yaşında mammografi ve meme ultrasonu yaptırmalı, sonuçlar normal ise 40 yaşına kadar mutlaka her yıl meme ultrasonu ile kontrollerine devam etmeli ve her kadın gibi 40 yaş sonrası mutlaka her yıl mammografi ve meme ultrasonunu rutin olarak yaptırmalıdır.
Hangi Testler Yapılmalıdır?
Hastanın muayenesi sırasında rahim ağzından sürüntü alınır (semear testi) ve vaginal ultrasonografi ile muayene ile anlaşılamayacak rahim içi doku (endometrium) hakkında bilgi edinilir.
Hastanın kan lipitleri, şeker, karaciğer ve böbrek fonksiyonları ile ilgili laboratuvar testleri istenir. Her kadın 40 yaş sonrası her yıl mutlaka mammografi (meme filmi) çektirmelidir. Hastanın aşırı zayıf olması, steroid hormonu kullanması, ailede osteoporoz öyküsü, sigara kullanımı gibi risk faktörleri yoksa menopoza girdikten hemen sonra kemik yoğunluğu saptamak için tetkik istenmesine gerek yoktur. Kadın 5 yıldır menopozdaysa risk faktörleri olmamasına rağmen mutlaka kemik yoğunluğu ölçümü yapmak gerekir.
Menopoz dönemi ile ilgili tedavi sürecinin şekillenmesi
Menopozal dönem kadın hayatının devam eden sürecidir. Her kadın bu sürece adapte olmalı ve bu bağlamda profesyonel yardım almalıdır.
Hastanın menopozda olup olmadığının anlaşılması için adet döngüsü sorgulanır. Hastanın bu döneme ait vazomotor semptomları olup olmadığı (ateş basması, terleme vs.), özellikle dikkat dağınıklığı, cinsel isteksizlik vaginal kuruluk, sırt ve bel ağrıları gibi belirtiler olup olmadığı sorgulanmalıdır.
Menopoz belirtileri ve postmenopozal sendroma dair sıcak basması gibi şikayetlerin nasıl yönetileceği ön planda kadının verdiği cevaplar doğrultusunda şekillenir. Tanımladığı şikayetin ne olduğu doktor tarafından çok iyi anlaşılmalı, dolayısıyla jinekolog hastaya vakit ayırmalıdır. Doktor menopozal dönemdeki kadının temel şikayetine odaklanmalı ve bu çerçevede tedaviyi şekillendirmelidir. Örneğin bir grup kadın sıcak basmasından şikayetçi iken, bir grup hasta cinsel isteksizlikten şikayetçi olabilir. Dolayısıyla jinekolog kadını dinlemeli, anlamalı ve tedavi etmelidir.
13 Ağustos 2012 tarihinde Süleyman Engin Akhan tarafından yayınlanmış ve 10 Ocak 2023 tarihinde de son güncelleme yapılmıştır.
