Genç Kızlarda Düzensiz Adet Görme, Disfonksiyonel Uterin Kanama
Tanım ve Sıklık
Organik bir nedene (örneğin miyom, rahim içinde polip vs) bağlı olmayan, normal dışı uterus kanamalarına disfonksiyonel uterin kanama (DUK) adı verilir. Kadının yaşamı boyunca görülme sıklığı % 20’dir. Bu olguların %20si adolesan (ergenlik) dönemde %30’u röproduktif dönemde (üreme çağında), %50si ise perimenopozal dönemde (menopoza çeyrek kala) görülür. Disfonksiyonel uterin kanamaların %90 anovulatuardır, yani yumurtlama olmadığı görülür.
Genç Kızlarda Neden Adet Düzensizliği Görülür? Temel Fizyopatoloji
Yukarıda disfonksiyonel uterin kanama kısaca (DUK) dediğimiz durum aslında hormonal düzensizlik nedeniyle ortaya çıkan ve rahimden kaynaklanan kanamaları anlatmak için kullanılır. Kadının yaşam döngüsünde üreme çağının başlangıcında ve sonunda, adetler başlarken ve biterken, bu tip düzensiz kanamalar ortaya çıkar.
Genç kızlarda adetlerin düzensiz olmasının nedeni, genç kızın üreme çağı boyunca devam edecek adet döngüsü için şart olan beyin ve yumurtalıklar arasındaki ilişkinin ancak kurulabiliyor olmasıdır. Genç kız fizyolojik gelişiminin üst noktasına geldiğinde adet görür. Adet görebilmesi için hipotalamusdan Gonadotropin Salgılatıcı Hormonun (GnRH) pulsatil biçimde salgılanması, GnRH’a cevap olarak hipofizden FSH ve LH hormonlarının salgılanması ve ardından buna yumurtalıkların cevap vermesi gerekir. Overlerde (yumurtalıklarda) FSH’ya cevap olarak ovum (yumurta) gelişmeye başladığında östrojen salgılanır. Takiben ovulasyon (yumurtlama) gerçekleşir. Ovulasyon sonrası oluşan ve bizim corpus luteum dediğimiz yapı progesteron salgılamaya başlar ve östrojen/progesteron arasındaki denge sonrasında rahim içi doku olan endometrium bu iki hormonun etkisi ile döküler. Böylece kızınız adet görür. Burada çok kabaca anlattığım bu “hormonal dans” mükemmel bir uyum içinde her ay tekrarlanır 🙂 . Ama her şeyde olduğu gibi böylesi bir senkronizasyonun gerçekleşmeside biraz olaylı olur. Beyindeki üst merkezlerden salgılanan GnRH/FSH/LH ile yumurtalıkların uyumu için geçen süre zarfında yumurtlama olmaksızın sadece östrojenin etkisi ile endometrium dokusu dökülür. Ovulasyon (yumurtlama) olmadığı için progesteron hormonu ve onun rahim içi dokuyu stabil edici etkisi yoktur. Bu durum östrojenin görece aşırı fazla olmasına ve düzensiz adet kanamasına neden olur. Altta disfonksiyonel uterin kanamaların genel mekanizmasını görüyorsunuz.
