Vaginismus (Vajinismus) Nedir?
Ne zamandır Bu Hastalık Bilinmektedir? İlk Kim Tanımlamıştır?
“Kadının hikayesindeki en belirgin şey çeyrek yy evli olmasına rağmen hala bakire kalması gerçeğiydi… Bu olguyla ilgili araştırmamda vajinal muayene tümüyle başarısız oldu..Vajina ağzına hafifçe dokunma çok yoğun tepkiye neden oluyordu. Sinir sistemi büyük bir karmaşa içindeydi; genel bir kas gerginliği vardı. Tüm vücudu aralıklı kaskatı kesiliyor ve titriyordu.
Çığlık çığlığa haykırıyor, gözleri çılgın gibi parlıyordu. Yanaklarından göz yaşları süzülürken terör ve can çekişmeyi andıran görünümü çok acınacak haldeydi. Fiziksel acısının tüm bu dış yansımalarına rağmen metanetliydi, muayene sedirinde kalarak çaresiz durumu için bir umut varsa vazgeçmemem için yalvarıyordu.Tüm gücümle birkaç dakika bastırmanın ardından parmağımı vajina içine birkaç sn sokabildim, ancak ilerlemedi. Vajina içinde büyük bir direnç ve parmağın duyarlılığını azaltan sert bir kasılma vardı. Böylece muayeneyle ancak vajina sfinkterinde aşılması güç bir spazm olduğunu anladım.”
Yukarıdaki satırlar 150 yıldan fazla bir süre önce, 1851 yılında S.J.Sims tarafından kaleme alınmış ve akademik bir dergide yayınlanmıştır. Makale akademik amaçlı yazılmış olmasına rağmen gördüğünüz gibi edebi değeride vardır. Hastanın o an içinde bulunduğu çaresizliği, yalnızlığı mükemmel biçimde vurgular. Yüzyıl önceye ait olan bu tanımlamalar hala değişmemiştir. Aslında akademik olmasada hastalığın varlığına dair yazılı metinler 11.yüzyıla dayanmaktadır. Salerno’da bir kadın hekim “vulvanın aşırı kasılması şeklinde bir kadın hastalığı; iğfal edilse bile bakir kalabilir” şeklinde notları bulunmaktadır. Dediğim gibi bahsedilen tanımlamalar hala yüzlerce yıl sonra hala değişmemiştir. Vajinismus çifti (Dikkat edin kadını değil zira bu problem çiftin ortaklaşa paylaştığı bir problemdir) hala yalnız ve çoğu zaman kendilerini çaresiz hisseden, bizimki gibi erkek egemen toplumlarda “neden çocuğunuz olmuyor?” baskısı altında bu hissi daha derin yaşayan kişilerdir.
Akademik Bağlamda Vaginismus Tanımı
Kadın Cinsel Fonksiyon Bozuklukları (KCFB) 1999 yılında toplanan “Uluslararası Kadın Cinsel Fonksiyon Bozuklukları Konsensus” toplantısı sonunda revize edildi ve Amerikan Psikiatri Birliği sınıflaması olan DSM-IV’le beraber WHO tarafından yapılan tanımlamaları içeren ICD-10 temel alınarak dört ana başlık altında incelenmeye başlandı:
Kadın Cinsel Fonksiyon Bozuklukları Sınıflaması
I. Cinsel İstek Bozuklukları
1. Azalmış Cinsel İstek Bozukluğu
2. Cinsel Tiksinti Bozukluğu
II. Cinsel Uyarılma Bozukluğu
III. Orgazm Bozukluğu
IV. Cinsel Ağrı Bozuklukları
1. Disparonia
2. Vaginismus
3. Diğer Cinsel Ağrı Bozukluklar
DSM-IV R’de “Vajinismus, vagina 1/3 dış kısmında pelvis ve vagina kasları ile oluşan istemsiz spastik kontraksiyonlar sonucu ilişkinin gerçekleşememesi durumudur” şeklinde tanımlansada bu tanım akademik çevrelerde özellikle Kanada McGill Üniversitesindeki ekip tarafından çok şiddetli eleştirilmiştir. Diğer taraftan Bu yıl (2010) içinde DSM V yayınlanacak ve belki bu tartışmalar son bulacak.
Vaginismus değerlendirilirken iki ana başlık altında sınıflandırılır. Primer vaginismus, kadının istemsiz vaginal kontraksiyonlar nedeniyle hiç bir zaman penetratif ilişkide bulunamaması durumudur. İkincil vaginismus ise daha önce ilişkide bulunabilen kadındının istemsiz vaginal spazmlar nedeniyle belli bir dönemden itibaren ilişkide bulunamaması halidir. İkincil vaginismus durumsal olabileceği gibi (örneğin o partnere bağlı) sıklıkla disparonia ile beraber görülebilir ve tedavide ağrıya yönelik etiyolojik faktörlerin araştırılarak bu bağlamda farklı tedavi stratejisi geliştirilmelidir.
13 Haziran 2012 tarihinde Süleyman Engin Akhan tarafından yayınlanmış ve 23 Ağustos 2014 tarihinde de son güncelleme yapılmıştır.
